Từ năm 2013 đến nay, Sơn La đã công nhận 148 sản phẩm CNNTTB cấp tỉnh, 23 sản phẩm cấp khu vực và 11 sản phẩm cấp quốc gia. Riêng năm 2023, 10 sản phẩm tiêu biểu được chọn tham gia bình chọn cấp khu vực năm 2024, trong đó có các sản phẩm đặc sắc như: trà táo mèo (Hợp tác xã (HTX) Dược liệu Núi, xã Mường La), cà phê bột nguyên chất (HTX Cà phê Bích Thao, phường Chiềng Sinh), đông trùng hạ thảo sấy khô (HTX Đông trùng hạ thảo Mộc Châu, phường Cờ Đỏ), mật ong đá (HTX Chiềng Lao, xã Chiềng Lao),...
Gian trưng bày sản phẩm "Chè Trọng Nguyên" của HTX Sản xuất, kinh doanh và dịch vụ tổng hợp Bình Thuận. Ảnh: BSL
Bà Lê Thị Hồng Anh, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Sơn La, cho biết: hoạt động bình chọn sản phẩm CNNTTB được tổ chức 2 năm/lần, qua các cấp xã, tỉnh, khu vực và quốc gia, với tiêu chí toàn diện về chất lượng, mẫu mã, khả năng sản xuất đại trà, tính văn hóa vùng miền và khả năng thương mại hóa. Các sản phẩm được công nhận sẽ được hỗ trợ tham gia hội chợ, quảng bá trên sàn thương mại điện tử, góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ.
Hộ kinh doanh Đào Thị Hiếu ở xã Quỳnh Nhai đã phát triển các sản phẩm chế biến từ cá, tôm sông Đà như: chả cá, xúc xích cá, giò cá… Năm 2023, sản phẩm xúc xích cá được công nhận cấp tỉnh. Nhờ tham gia các sự kiện xúc tiến thương mại của địa phương, sản phẩm ngày càng được nhiều khách hàng biết đến và tin dùng. Trung bình mỗi năm, cơ sở thu mua khoảng 20 tấn cá, tôm để chế biến.
Theo đánh giá của ngành chức năng, các sản phẩm được bình chọn là đại diện tiêu biểu của mỗi địa phương, thể hiện rõ thế mạnh vùng miền, mở ra cơ hội sản xuất với quy mô lớn và tăng năng lực cạnh tranh.
Trong năm 2025, Sơn La sẽ tiếp tục tổ chức bình chọn sản phẩm CNNTTB cấp tỉnh trong quý III và IV. Hồ sơ đăng ký được tiếp nhận đến hết ngày 31/7, chia theo 4 nhóm: thủ công mỹ nghệ; chế biến nông - lâm - thủy sản; thiết bị - cơ khí và các sản phẩm khác. Trung tâm Xúc tiến đầu tư tỉnh sẽ phối hợp Sở Công Thương hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ, tư vấn kỹ thuật, mẫu mã, tiêu chuẩn để nâng tỷ lệ đạt chuẩn.
Bà Hồng Anh cho biết thêm: tỉnh sẽ đẩy mạnh truyền thông, phát hiện các sản phẩm sáng tạo mang giá trị vùng miền, khuyến khích cơ sở đổi mới công nghệ, ưu tiên sản phẩm có vùng nguyên liệu ổn định và thân thiện môi trường. Các chương trình khuyến công, OCOP, nông thôn mới cũng sẽ được lồng ghép nhằm hỗ trợ phát triển bền vững cho sản phẩm sau bình chọn.
Song song với hoạt động bình chọn sản phẩm CNNTTB, nhiều địa phương như xã Mường Cơi đang phát triển vùng cây ăn quả có múi theo hướng an toàn, chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Hiện xã có 4 HTX sản xuất theo quy trình VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ với tổng diện tích trên 100 ha. Các HTX ghi chú quy trình sản xuất, cung cấp thông tin đầy đủ trên tem QR code để người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc. Một số hộ còn tham gia tập huấn livestream, quay video giới thiệu từng công đoạn sản xuất nhằm tăng độ tin cậy và quảng bá hiệu quả.
Ông Trần Văn Tuấn, Giám đốc HTX Phú Thịnh, cho biết: HTX trồng 15 ha cam, bưởi theo quy trình VietGAP, hạn chế tối đa thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng phân hữu cơ và bẫy sinh học để kiểm soát sâu bệnh. Việc nâng cao chất lượng giúp cam, quýt Mường Cơi giữ giá ổn định từ 25.000 - 35.000 đồng/kg.
6 tháng đầu năm 2025, thời tiết diễn biến phức tạp khiến một số loại sâu bệnh phát triển mạnh. Chính quyền xã Mường Cơi đã phối hợp cơ quan chuyên môn hướng dẫn nông dân dùng vôi bột khử trùng đất, bón phân lân kích thích rễ, bọc quả để đảm bảo chất lượng khi thu hoạch. Xã cũng đang rà soát diện tích cây trồng thoái hóa để lên phương án cải tạo hoặc trồng mới sau vụ 2025.
Ông Phan Ngọc Linh, Chủ tịch UBND xã Mường Cơi, khẳng định, xã sẽ tiếp tục vận động người dân tham gia HTX để liên kết sản xuất, áp dụng kỹ thuật an toàn, xây dựng thương hiệu sản phẩm sạch, hướng tới thị trường rộng hơn và xuất khẩu.
Với sự đồng hành của các cấp, ngành và nỗ lực từ cơ sở, Sơn La đang từng bước nâng tầm sản phẩm nông thôn theo hướng chuyên nghiệp, bền vững, mở rộng thị trường trong nước và vươn ra quốc tế.
