Rủi ro từ việc tín dụng “đổ” vào bất động sản

“Những con số ấn tượng từ tăng trưởng tín dụng cho vay đối với BĐS từ các ngân hàng đã cho thấy những nỗ lực tháo gỡ khó khăn từ Chính phủ và DN đã mang đến nhiều tín hiệu tích cực, nhiều dự án mới được mở bán đã giúp gia tăng số lượng nguồn cung. Tuy nhiên, việc ổn định tâm lý và cải thiện niềm tin của nhà đầu tư, người mua nhà đối với thị trường vẫn diễn ra chậm, đặc biệt là những người đang phải đối mặt với áp lực tài chính từ những khoản vay trước đây” – TS Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam nhìn nhận.

Cũng liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ BĐS Hà Nội Nguyễn Thế Điệp cho rằng, việc tăng trưởng tín dụng cho vay đối với hoạt động BĐS từ các ngân hàng là tín hiệu vui dành cho các DN kinh doanh BĐS, điều đó cho thấy phía ngân hàng đã “nới rộng” hơn điều kiện cho vay đối với DN, từ đó giúp DN có thể xoay xở được nguồn tài chính để trả nợ trái phiếu đến hạn thanh toán và tái khởi động lại các dự án.

“Tuy nhiên, cũng cần phải cẩn trọng với những rủi ro có thể xảy ra khi dòng vốn ngân hàng “bơm” nhiều vào BĐS, mà bài học nhãn tiền qua các giai đoạn khủng hoảng của thị trường vẫn hiện diện. Nếu sau khi được vay vốn mà DN kinh doanh tốt thì không nhắc tới; nhưng ngược lại nếu ngân hàng buộc phải phát mại tài sản thế chấp, điều đó có thể dẫn tới nợ xấu. Trong khi đó, việc thu hồi vốn từ tài sản thế chấp của DN là không đơn giản, bởi rất nhiều dự án mặc dù ngân hàng đã phát mại hàng chục lần nhưng cũng không thể bán được để thu hồi vốn cho vay” – ông Nguyễn Thế Điệp phân tích.

Qua số liệu báo cáo từ Bộ Tài chính, trong 9 tháng đầu năm 2024, huy động vốn qua kênh trái phiếu DN của DN BĐS chỉ đạt 51.300 tỷ đồng, giảm gần 8% so với cùng kỳ năm 2023, trong bối cảnh áp lực đáo hạn trái phiếu tăng mạnh. Như vậy có thể thấy rằng các DN BĐS đang quay lại với xu hướng trước đây là trông cậy chủ đạo vào nguồn tín dụng từ hệ thống ngân hàng.

Đứng trước thực trạng này, theo GS.TS Phạm Hồng Chương – Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, các ngân hàng thương mại cần hạn chế việc tập trung quá nhiều tín dụng vào những dự án BĐS cao cấp; thay vào đó là cơ cấu dòng vốn vào những dự án đáp ứng nhu cầu ở thực của người dân. Đồng thời cần ban hành các tiêu chí cho vay phù hợp đối với từng loại BĐS, kèm theo đó là tăng cường công tác kiểm soát, giám sát các điều kiện cho vay, sử dụng vốn vay... bảo đảm đúng mục đích để hạn chế phát sinh nợ xấu.

“Để bảo đảm an toàn và tạo điều kiện thuận lợi cho DN BĐS trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng, một trong những vấn đề quan trọng là Chính phủ cần phải có chính sách giúp DN “khơi thông” nguồn vốn từ trái phiếu; đẩy mạnh thu hút đầu tư nước ngoài để tạo kênh vốn dài hạn và thúc đẩy sự phát triển của các quỹ đầu tư BĐS để đa dạng hóa các kênh huy động vốn, giảm sự phụ thuộc vào vốn tín dụng ngân hàng và thị trường trái phiếu DN” - GS.TS Phạm Hồng Chương kiến nghị.