Nhiều dự án mới đột phá
Lịch sử phim hoạt hình Việt Nam bắt đầu từ năm 1959 với bộ phim đầu tiên “Đáng đời thằng cáo”, thuộc thể loại đồ họa. Trước thời gian ấy, tất cả các nhà điện ảnh Việt Nam đều chưa từng quen biết công việc vẽ phim và cũng không có đến một dây chuyền sản xuất phim hoạt hình nào. Trải qua hơn 65 năm xây dựng và trưởng thành, cùng với sự phát triển của công nghệ sản xuất phim, phim hoạt hình Việt Nam từng bước chuyển mình mạnh mẽ.
Hình ảnh trong phim "Zombie mắt lác".
Từ những bộ phim hoạt hình ngắn, với sự đổi mới về công nghệ và nắm bắt xu hướng của các nhà làm phim, ngày nay phim hoạt hình Việt Nam đã trở nên đặc sắc, sinh động, gây được chú ý nhất định. Các nhà làm phim đã tận dụng kỹ thuật hoạt hình 2D và 3D tiên tiến, để tạo ra những thế giới độc đáo, đầy mê hoặc.
Những bộ phim “Cuộc phiêu lưu của Dế mèn”, "Lu và Bun", “Cậu bé cờ lau”, “Dưới bóng cây”… đều được công chúng đón nhận tích cực. Trong đó “Cậu bé cờ lau” là một bộ phim hoạt hình 3D do Công ty CP Truyền thông và Giải trí M.G.C sản xuất, phát hành vào năm 2015 và được đánh giá là một trong những bộ phim hoạt hình 3D xuất sắc nhất của Việt Nam.
Đến tháng 10/2023, bộ phim hoạt hình "Wolfoo và hòn đảo kỳ bí" do Sconnect Studio sản xuất, công chiếu ở hệ thống rạp toàn quốc đã mở ra bước ngoặt mới cho hoạt hình Việt Nam. Bộ phim hoạt hình điện ảnh thương mại đầu tiên ra rạp đã thu được kết quả rất tích cực, lọt vào top 3 doanh thu phòng vé ngay trong tuần đầu tiên công chiếu. Bộ phim thu về hơn 100 tỷ đồng, trở thành bộ phim hoạt hình Việt Nam có doanh thu cao nhất từ trước đến nay.
Cuối năm 2024 vừa qua, lần đầu tiên, 4 dự án phim hoạt hình điện ảnh được công bố, đánh dấu sự khởi sắc trong thị trường hoạt hình Việt Nam, dự báo sẽ làm mưa làm gió trên các cụm rạp, vốn trước đây chỉ là địa hạt của những bộ phim hoạt hình ngoại nhập.
Theo đó, Sconnect Studio dự kiến sẽ đưa vào khai thác thương mại trong năm 2025 hai dự án mới là "Wolfoo và cuộc đua Tam giới" cùng "Chiến binh gốm - Blank Blank". Trong đó, nhân vật Wolfoo sản xuất bằng công nghệ 2D quen thuộc nhưng được tinh chỉnh về mặt hình ảnh để tạo ra sự hoạt bát và sinh động hơn cho nhân vật. Còn “Chiến binh gốm - Blank Blank” là bộ phim hoạt hình điện ảnh đầu tiên được thực hiện hoàn toàn bằng công nghệ Stopmotion (công nghệ làm phim tĩnh vật), một công nghệ làm phim kỳ công và đòi hỏi mức độ đầu tư lớn hiện nay.
Bộ phim hoạt hình "Truyền thuyết Kim Ngưu" sẽ ra rạp vào năm 2025.
Dự kiến năm 2025, Colory Animation Studio sẽ trình làng "Zombie mắt lác". Còn Alpha Studio cho ra mắt phiên bản màn ảnh rộng đầu tiên của cậu bé Quỳnh Nhí mang tên "Truyền thuyết Kim Ngưu", bộ phim sẽ ghi vào kỷ lục phim hoạt hình 3D điện ảnh đầu tiên của Việt Nam. “Tôi đã nghe từ "đầu tiên" này phải mười mấy năm. Tôi đã chờ đợi và khi không chờ được nữa thì tôi tự làm. Đã có rất nhiều anh chị em giúp tôi, chắp cánh cho tôi thực hiện ước mơ" - NSƯT Trịnh Lâm Tùng, Giám đốc Alpha Studio chia sẻ.
Ngành công nghiệp hái ra tiền
Phim hoạt hình là một trong những lĩnh vực “hái ra tiền” ở nhiều nước có công nghiệp điện ảnh phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc… Theo đánh giá của Box Office Vietnam cho thấy, top 10 bộ phim có doanh thu phòng vé cao nhất năm 2024 có đến 2 bộ phim hoạt hình của nước ngoài gồm “Doraemon: Nobita và bản giao hưởng địa cầu” đạt hơn 147,5 tỷ đồng và “Kungfu Panda 4" đạt 136,3 tỷ đồng. “Phim về Conan và Doraemon luôn duy trì vị trí trong top 10 doanh số phòng vé. Đây là thương hiệu bảo chứng về doanh thu và đảm bảo hút khán giả Việt ra rạp” - Box Office Vietnam nhận định.
Thực tế, các bộ phim hoạt hình nước ngoài khi ra rạp Việt Nam đều gây sốt và có lượng vé phát hành lớn như “Vua sư tử”, “Hành trình của Moana – Moana”, “Thám tử lừng danh Conan”, “Frozen - Nữ hoàng băng giá”, “Công chúa tóc mây”, “Đi tìm Nemo”…
Phim “Chiến binh gốm - Blank Blank”.
Có thể nói, cùng với sự phát triển của công nghệ, ngành công nghiệp hoạt hình đang chuyển mình mạnh mẽ, trở thành ngành giải trí mang lại nguồn thu rất lớn. Tại Nhật Bản, theo số liệu của Hiệp hội Hoạt hình Nhật Bản, ngành truyện tranh và phim hoạt hình nước này đạt doanh thu khoảng 3.300 tỷ yen (ước tính 21 tỷ USD) trong năm 2023, đánh dấu mức cao kỷ lục.
Hay tại Trung Quốc, tổng giá trị sản lượng của ngành hiện vượt con số 220 tỷ NDT (tương đương 31,8 tỷ USD). Dự báo quy mô của ngành sản xuất phim hoạt hình nội địa Trung Quốc sẽ tăng lên 450 tỷ NDT vào năm 2026.
Tuy nhiên, với hoạt hình Việt Nam, để sản xuất những dự án quy mô phim điện ảnh vẫn luôn là bước đi mạo hiểm mà không nhiều nhà sản xuất lựa chọn. Thách thức với các studio hoạt hình hiện nay nằm ở nguồn lực đầu tư cả về nhân lực và tài chính, đồng thời phải đầu tư cho nội dung như kịch bản, hình ảnh, diễn xuất hấp dẫn để cạnh tranh với những siêu phẩm ngoại nhập.
Giám đốc đầu tư dự án phim Red Ruby Entertainment Vũ Phượng nhìn nhận: "Những nhà đầu tư đã quá quen thuộc với các bộ phim điện ảnh giờ đây có lựa chọn mới đến từ thị trường phim hoạt hình rất đa dạng về thể loại như 2D, 3D hay Stopmotion. Tôi đánh giá tiềm năng đầu tư của phim hoạt hình có thể lớn hơn phim người đóng vì không chỉ khai thác tại rạp mà còn khai thác trên các nền tảng khác như merchandise (bán sản phẩm hàng hóa), các hoạt động F&B và quảng bá".
Bởi vậy, việc có đến 4 bộ phim hoạt hình cùng ra mắt trong năm 2025 được đánh giá là "vô tiền khoáng hậu” của ngành hoạt hình Việt Nam. Như PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội chia sẻ, những dự án này cho thấy tài năng và khát vọng của thế hệ trẻ đưa phim hoạt hình Việt Nam sánh vai được với các cường quốc. “Những dự án này hứa hẹn sẽ tạo ra những bước phát triển mạnh mẽ cho nền hoạt hình Việt trong tương lai, đóng góp vào phát triển nền công nghiệp điện ảnh nói riêng và lĩnh vực văn hóa của quốc gia nói chung" - PGS.TS Bùi Hoài Sơn bày tỏ.
