Thanh tra Chính phủ vừa công bố Kết luận thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất, kinh doanh sang kinh doanh, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011-2019 của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa, trong đó có 3 khu đất tại tỉnh Bình Dương của Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An.
Theo Kết luận thanh tra, tại 3 dự án bất động sản của Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An có nhiều sai phạm, gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước và có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
3 dự án gồm các khu đất 96.251 m2, 64.000 m2 và 47.800 m2 nằm kề nhau tại phường Dĩ An, TP Dĩ An. Hiện, một số vị trí đã xây nhà, còn lại bỏ trống.
Kết luận thanh tra nêu rõ, đối với khu đất 96.251,5m2 tại số 8 Lý Thường Kiệt, phường Dĩ An (TP Dĩ An), UBND tỉnh Bình Dương đã thu hồi đất và giao cho Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An thực hiện dự án khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An nhưng không thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng; phê duyệt đơn giá đất tính theo thời gian thực hiện dự án dẫn đến giảm tiền sử dụng đất 14,734 tỷ đồng; cho phép Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An gia hạn nộp tiền sử dụng đất là không đúng đối tượng.
Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa hoàn thành việc đầu tư hạ tầng xã hội của dự án. Đặc biệt, đã bán 5 nền đất cho các cá nhân xây nhà ở đối với khu đất được phê duyệt để làm nhà trẻ, trái quy hoạch, là hành vi vi phạm có dấu hiệu lừa đảo khách hàng
Với dự án nhà ở thương mại đường sắt mở rộng trên khu đất hơn 47.800 m2, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa có quyền sử dụng đất, chưa được phê duyệt dự án đầu tư, chưa được cấp giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, khi mới có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án, doanh nghiệp này đã ký hợp đồng huy động vốn trên 290 nền đất. Đến tháng 1/2021, UBND tỉnh Bình Dương thu hồi quyết định cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất, nên đến nay Công ty Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa được phép thực hiện dự án.
Hiện dự án này một số đường nội khu đã hình thành nhưng nhiều năm qua vẫn trong tình trạng hoang phế.
Đối với khu đất 64.050 m2 tại phường Dĩ An, UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt kế hoạch sử dụng đất và danh mục dự án thuộc diện thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất lúa năm 2016 thị xã Dĩ An; ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Quyết định số 3592/QĐ-UBND là không phù hợp quy hoạch, không đúng quy định.
UBND tỉnh Bình Dương không đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư dự án; cho phép Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An sử dụng 64.050 m2 để thực hiện dự án khu nhà ở thương mại nhưng không đấu giá quyền sử dụng đất.
Từ tháng 12/2016 đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Bình Dương và các sở, ngành có liên quan chưa xác định nghĩa vụ tài chính để thu ngân sách; dẫn đến Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính trong việc sử dụng 64.050 m2 đất, nguy cơ thất thu ngân sách với số tiền rất lớn.
Đặc biệt, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa được Sở Xây dựng thông báo dự án khu nhà ở thương mại đường sắt (64.050 m2) đủ điều kiện huy động vốn, nhưng đã ký hợp đồng huy động vốn với 387 nền đất liền kề, tổng giá trị hợp đồng khoảng 309 tỷ đồng, đã thu khoảng 261,8 tỷ đồng, vi phạm quy định về huy động vốn.
Số tiền huy động vốn khi chưa đủ điều kiện từ năm 2018 Công ty vẫn chưa hoàn trả khách hàng, còn nợ 191 tỷ đồng. Việc huy động vốn của Công ty này không thể hiện trên báo cáo tài chính là vi phạm Luật Kế toán, gây nguy cơ thất thoát vốn góp của khách hàng; cần điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật, thanh tra kết luận.
Ngoài ra, Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ cũng nêu ra vi phạm về quản lý kết cấu hạ tầng đường sắt liên quan đến dự án của Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An.
Cụ thể, Công ty Cổ phần Vật tư đường sắt Sài Gòn đã dịch chuyển nhánh đường sắt số 3 nối từ đường số 2 ga Dĩ An vào Nhà máy xe lửa Dĩ An. Đơn vị này sau đó tháo dỡ 3 bộ ghi, 3 nhánh đường sắp xếp dỡ hàng hóa trong khu đất Trạm vật tư khi chưa được Bộ Giao thông vận tải cho phép. Đến đầu năm 2017, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam mới đề nghị Bộ Giao thông vận tải cho phép tháo dỡ 3 bộ ghi và các nhánh đường xếp dỡ hàng hóa, song trên thực tế các hạng mục này đã bị tháo dỡ từ tháng 5/2015.
Thanh tra Chính phủ xác định, trách nhiệm chính đối với những khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc về UBND tỉnh Bình Dương, UBND thị xã Dĩ An, các sở, ngành liên quan và Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An.
Do đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh Bình Dương các thời kỳ có liên quan. Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công an tiếp nhận thông tin, tài liệu về 3 khu đất trên để xem xét, xử lý theo quy định.